Κριτική για "Αγαθά στοιχειά" Από την Έλενα Παπαθανασοπούλου, ηλεκτρονική εφημερίδα ΕΠΟΚ, (17-1-2024)   Δημοσιεύτηκε: Hλεκτρονική εφημερίδα Ελληνικού Πολιτσικού Ομίλου Κυπρίων (ΕΠΟΚ) Προσωπική σελίδα μου στο fb, 18-1-2024.       Η Παναγιώτα Λάμπρη, Ηπειρώτισσα από την Άρτα, φιλόλογος στο επάγγελμα, και πολυγραφότατη, στο βιβλίο της «Αγαθά Στοιχειά» παρουσιάζει δεκατέσσερα διηγήματα που πλέκονται γύρω από τις ζωές γυναικών. Σε αυτά διασώζεται πλούσιο λαογραφικό υλικό της περιοχής της Πίνδου, υλικό που αναφέρεται σε παλιότερες εποχές και στο οποίο κυριαρχεί η εθιμική ζωή του τόπου. Συχνά όλα αυτά συνδέονται τεχνηέντως και με τις απώτερες ρίζες τους στην ελληνική ιστορία, καταδεικνύοντας μια συνέχεια από την αρχαία Ελλάδα μέχρι τους νεότερους καιρούς. Έτσι, υπάρχουν μέσα στα κείμενα αναφορές σε αρχαίες δοξασίες, συνήθειες (π.χ. για την φιλοξενία) αλλά και στον Όμηρο.      Στο διήγημα «Η Όλγα» μάλιστα γίνεται αναφορά στην τέχνη της προφορικής παράδοσης, και ιδιαίτερα στην τέχνη του «παραμυθά». Τα αγαθά στοιχειά είναι οι γυναίκες, ή μάλλον Η Γυναίκα, όπως περιγράφεται, ως ενάρετη, αγαθή παρουσία, όχι επειδή δεν είχε τα ελαττώματά της, αλλά επειδή την διακατείχε η αθωότητα και η πηγαία καλοσύνη. Κυρίαρχη είναι πάντα η παράδοση και το έθιμο. Η θέση της γυναίκας μέσα σ’ έναν κόσμο σαν αυτό, ήταν εκείνη της ευγενούς παρουσίας, συζύγου, μάνας, γιαγιάς, αρωγού και τροφού της οικογένειας. Όταν ο αδελφός σκοτώνει την Ευανθία, σε ένα έγκλημα τιμής, η ειδεχθής πράξη εντάσσεται σε έναν κοινωνικό περίγυρο που, αν και ίσως δεν την δικαιολογεί, τουλάχιστον καταλαβαίνει τα κίνητρά της. Η Μαριάννα, μη τολμώντας να αντιταχθεί στις κοινωνικές επιταγές, νυμφεύεται έναν άνδρα που δεν θέλει, αλλά τελικά, επαναστατώντας, κλέβεται με εκείνον που αγαπούσε και που ο περίγυρός της σίγουρα θα απέρριπτε.     Στις περιγραφές των διηγημάτων είναι διάχυτη η ατμόσφαιρα της ζωής του χωριού, των αγροτικών ενασχολήσεων, της ευλάβειας, της ηθικής, της φιλοξενίας. Νοσταλγικά δοσμένη, ξεπηδά από τις σελίδες του βιβλίου μια Ελλάδα μισο-ξεχασμένη, μια Ελλάδα που πάει πίσω από την δεκαετία του 1950, προς εποχές όπου η ζωή ήταν πιο απλή και οι άνθρωποι πιο αυθεντικοί. Αυτής της εποχής είναι νοσταλγός και υμνητής η συγγραφέας. Το βιβλίο της, γραμμένο σε εξαιρετική ελληνική γλώσσα, διασώζει πολλά πολιτιστικά στοιχεία και λαογραφικές αναφορές.   Σχόλια: Πάνος Κουμπούρας: Καλοτάξιδα τα Αγαθά στοιχειά, Παναγιώτα. Δυνατό θέμα, δυνατή γραφή, από μια σπουδαία λογοτέχνιδα φιλόλογο. Ελένη Μαντζουράνη: Χειροκρότημα. Γεώργιος Ραβανίδης: Με ξεχωριστή χαρά διαβάζω το κείμενο της ανάρτησης για το βιβλίο σου, Γιώτα. Εύχομαι έτσι, δημιουργικά, πάντα να πορεύεσαι. Βιβή Ρίζου: Ειναι χαρα μας μεγαλη να βλεπουμε!να ακουμε για την εμπνευση σου παντα και την ικανοτητα στα διηγηματα σου να καταγραφεις με ρεαλισμο την ζωη και τα εθιμα μας!!!!! Χριστίνα Τσαρούχα: Πολυγραφότατη, Γιώτα μου, ... συγχαρητήρια! Παναγιώτα Σμυρλή: Εξαιρετική αναφορά στο βιβλίο της Παναγιώτας που αξίζει όλα τα εύσημα. Γιάννα Δημολιού: Μπράβο! Θάλεια Αλεξάνδρου - Τριανταφύλλου: Σπάνια πια τα ηθογραφικά εθιμογραφικά βιβλία. Στα αγαθά στοιχειά, οι καταγραφές είναι έντεχνες, πλεγμένες με σεβασμό. Μία παλιά αλλά όχι λησμονημένη κοινωνία, ξεδιπλώνει η μνήμη και η πένα της Παναγιώτας Λάμπρη. Μπράβο! Μαρία Κολοβού - Ρουμελιώτη: Και μόνο ο τίτλος του βιβλίου "Αγαθά στοιχειά" προκαλεί το ενδιαφέρον για μελέτη! Καλόδρομο και καλοδιάβαστο, λοιπόν ! Και πάντα επιτυχίες! Αναστασία Κλώνη: Μπράβο! Μάρθα Βασκαντήρα: Θερμα συγχαρητηρια Γιωτα μου!! Παντα επιτυχιες σου ευχομαι!! Καλοταξιδο να ειναι!! Νίκος Αθανασίου: Θερμά συγχαρητήρια Γιώτα. Η γραφή σου όντως είναι καταπληκτική και η αναφορά της Κυρίας Έλενας Παπαθανασιπούλου υπέροχη. Καλοδιάβαστο και να γράφεις πάντα με τη δημιουργική σου έξοχη πένα. Φώτης Παλαιολόγος: Μπράβο! Παναγιώτης Τσιακούλας: Ακόμα δεν το προμηθεύτηκα. Και το θέλω. Θα το βρω. Εγώ: Σας ευχαριστώ πολύ! Δυστυχώς, σε έντυπη μορφή διατίθεται μόνο από το βιβλιοπωλείο "Πρωτοπορία" στην Πάτρα. Φυσικά, αν σας ευκολύνει η ηλεκτρονική ανάγνωση, μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: [...] Π. Τσ.: Ωωωωω, ευχαριστώ πολύ κα Παναγιώτα, ότι πιο εύκολο. Π. Τσ.: Είχα διαβάσει την Αλεξάνδρα, την ξαναδιάβασα, έκανα συντροφιά στο κατώφλι με την Αναστασία, διότι με τράβηξε η σκάλα της - ίδια με του δικού μου σπιτικού - στη μεσημβρινή πλευρά. Η περιέργειά μου, με έβαλε και το ξεφύλλισα, (απ'το κινητό μου αυτά) , είδα ότι τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν έχουν "συγυριστεί" κατ' απόλυτη αλφαβητική σειρά, και σε λίγο θα ασχοληθώ μα τη Βάγγιω. Στοιχειάαααα! Καταπληκτικός τίτλος. Καλό Σαββατοκύριακο. Ελευθερία Στεργιοπούλου: Χειροκρότημα.